Cây thông này do chú Vũ Hùng ở bắc California trồng, anh của tôi đã được cây này nhiều năm trước nhưng vẫn chưa hoàn thành bộ tàn và đã nhường lại cho tôi để tiếp tục.

Khi cây về vườn tôi đã cắt cái ngọn để hạ cây thấp xuống còn 22”, sau bẻ các nhánh xuống tạo tàn tới nay đã được 2 năm. Dự tính cây sẽ cần thêm 3 mùa phát triển nữa mới thuận mắt.

Như thường lệ, trước khi vào giai đoạn huấn luyện tạo tàn cây đã được thay đất để chuẩn bị cho việc huấn luyện 5 năm. Việc thay đất sẽ giúp tôi duy trì bộ rễ tròn 5 năm không đụng tới làm gián đoạn quá trình tạo tàn và cũng giúp cây phát triển tốt đa như ý muốn.

Vào mùa Xuân (thường là đầu tháng 2) tôi bắt đầu bón phân. Phân dùng cả hữu và vô cơ. Chế độ bón phân của tôi được gọi là “nhồi phân” (super feeding). Mục địch của việc nhồi phân là cho cây ăn tối đa để vào mùa Hè khi cắt tược cây sẽ cho ra nhiều chồi ở vết cắt. Phân sẽ được ngưng ngay từ hôm cắt tược và sẽ bón lại sau 100 ngày (mùa Thu).

Tưới nước thì dù trời nóng bổ đầu hay trời mưa lất phất, mỗi ngày cây đều được tưới một lần rất kỹ. Tưới có đôi khi không nhất thiết làm cho đất ẩm mà cái tôi gọi là tưới không khí (tước để đưa không khí vào cho rễ).

Khi cắt tược, không cần biết tược lớn hay nhỏ và ngay cả chồi chưa nhú ra tôi cũng cắt hết. Tôi cắt sát gốc tược (điểm nối với tược năm trước) và chỉ chừa ra vài mm. Kinh nghiệm cho thấy chừa vết cắt vài mm có hiệu quả cao, vì cắt quá sát sẽ cắt đi mất mắt chồi, hoặc nhựa chảy ra trào xuống phủ mắt chồi thì chồi sẽ không bung.

Sau khi cắt tược song tôi tiến hành nhổ lá để cân bằng năng lượng cho đợi chồi mùa Hè bung ra đều nhau. Ở những nhánh mạnh tôi nhổ nhiều lá và ở những cành yếu tôi nhổ ít hơn hoặc không nhổ.

Đúng vậy, tôi nhổ chứ không dùng kéo cắt lá. Nhổ bằng tay rất nhanh và với kinh nghiệm tôi sẽ không sợ nhổ tróc da cây hoặc nhổ mất chồi ngủ. Nhổ sẽ tốt hơn cắt về mặt thẩm mỹ và không bị nấm bịnh. Khi bạn cắt còn chừa cuống lại, nhựa sẽ chảy ra và bụi bặm bám vào đó trước khi cuống rụng dễ làm ổ cho côn trùng và vô ngàn bịnh tật.

Sau khi cắt song, cây sẽ được đem ra kệ để và ngồi chờ cây phát chồi.

Xin hẹn lại mùa Thu (100 ngày sau) khi mà chồi mùa Hè đã trưởng thành tôi sẽ cập nhật quá trình cắt tỉa chọn chồi cho cây này. Và lúc đó là lúc cây thông đen đẹp nhất trong năm.

Cây trước khi được cắt tược mùa Xuân

Cây sau khi cắt tược mùa Xuân

Đây là tược mùa Xuân

Cắt tới điểm nối của mùa trước.

Cắt dư ra vài mm để tránh tình trạng cắt mất mất chồi.

Chồi chưa nhú ra cũng đưa nũi kéo vào cắt

Tược nhỏ cũng cắt

Cắt cả tược mạnh

Tược lớn tược nhỏ đều cắt, nếu chỉ cắt tược lớn mà chừa tược nhỏ thì năng lượng sẽ dồn vào nuôi tược nhỏ, và không bảo đảm được sẽ phát chồi.

Đây là tất cả tược đã được cắt bỏ

Cây mang ra nắng để, tước nước như bình thường nhưng không bón phân. Sau 10 ngày sẽ có chồi nhú ra. Đám chồi này sẽ cần 100 ngày để phát triển.

Tác giả Anh Uẩn Hà (UHa)